Vay tín chấp đang trở nên gần gũi với người lao động bình dân bởi nó không yêu cầu phải có tài sản thế chấp. Tuy nhiên, để vay tiền thành công, người vay cũng cần chuẩn bị nhiều loại hồ sơ, thủ tục khác nhau và trên thực tế, cũng có nhiều người không thể hoàn thành các hồ sơ này.
Vay tín chấp là việc các tổ chức tín dụng như ngân hàng, công ty tài chính phê duyệt các khoản vay dựa trên uy tín của khách hàng. So với vay thế chấp thì giá trị các khoản vay tín chấp thấp hơn hẳn trong khi lãi suất lại nhỉnh hơn. Tuy nhiên, với những người chỉ cần vay từ vài chục triệu đến trăm triệu đồng mà không có tài sản thế chấp thì rõ ràng, đây là một giải pháp vay phù hợp. Hiện tại, không chỉ có các ngân hàng mà còn có hàng chục công ty tài chính hợp pháp luôn sẵn sàng cho vay thế chấp nhưng việc hoàn thành được các hồ sơ vay này, đối với khách hàng, không phải là việc dễ.
Hồ sơ vay tín chấp gồm những gì?
Mỗi ngân hàng, mỗi công ty tài chính lại có những yêu cầu khác nhau về hồ sơ vay tín chấp. Tuy nhiên, cũng có những điểm chung để làm nên một bộ hồ sơ đầy đủ, bao gồm các giấy tờ sau. Đơn đề nghị vay vốn theo mẫu của ngân hàng, công ty tài chính mà khách muốn vay. Bảng sao kê tài khoản ngân hàng nhằm chứng minh thu nhập ổn định trong 3 hoặc 6 tháng với mức lương tối thiểu từ khoảng 5 triệu - 6 triệu đồng/tháng tuỳ yêu cầu của ngân hàng. Bản sao hợp đồng lao động có thời hạn trên 1 năm hoặc giấy xác nhận đang làm việc tại một công ty, tổ chức với thời hạn tương đương. Một số loại giấy tờ tùy thân quan trọng như bản sao căn cước công dân và một số thông tin cá nhân khác.
Trên đây là những giấy tờ cần có trong bộ hồ sơ của những khách hàng vay tín chấp bằng bảng lương. Nếu là khách hàng vay tín chấp bằng các điều kiện khác như vay bằng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, vay bằng hóa đơn điện nước thì thay vì phải cung cấp hợp đồng lao động, họ sẽ cung cấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hay hoá đơn thanh toán tiền điện nước trong khoảng thời gian mà ngân hàng, công ty tài chính quy định, thường tối thiểu là 6 tháng.
Thông thường, trong quá trình làm hồ sơ vay tín chấp, nhân viên các tổ chức tín dụng sẽ hỗ trợ, hướng dẫn khách hàng hoàn thành các thủ tục sao cho nhanh và đúng nhất.
Các tiêu chí duyệt hồ sơ vay tín chấp
Việc hoàn thành hồ sơ không đảm bảo khách hàng có thể vay được tiền mà hồ sơ cần phải được ngân hàng, công ty tài chính phê duyệt. Thời gian phê duyệt khoản vay thường kéo dài từ 3 đến 10 ngày làm việc, nhanh nhất cũng là 48h nhưng đó chỉ là trong điều kiện lý tưởng. Nếu được phê duyệt, khách hàng có thể nhận được giải ngân sau đó chừng nửa ngày đến một ngày. Nếu không được phê duyệt, các tổ chức tín dụng cũng không trả lại hồ sơ vay.
Việc phê duyệt hồ sơ vay dựa trên một số tiêu chí quan trọng. Đầu tiên là mức thu nhập thực tế của khách, mức thu này phải đảm bảo khách vừa có đủ tiền để trả nợ hàng tháng, vừa có đủ tiền để chi tiêu, tránh việc thu nhập quá thấp, chỉ đủ chi tiêu thường nhật thì sẽ không có tiền trả nợ dẫn đến nợ xấu. Mỗi ngân hàng lại đưa ra một định mức chi tiêu khác nhau nhưng thông thường, thu nhập của khách hàng phải ổn định từ mức 5-6 triệu/tháng trở lên. Tiếp theo là lịch sử tín dụng, đây là yếu tố quan trọng nhất. Nếu khách hàng thuộc nhóm nợ xấu cấp 2, tức là có khoản nợ trễ hạn từ 10 đến 90 ngày bị ghi nhận trên Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam thì cơ hội vay tiền sẽ giảm đi rất rất nhiều. Nếu khách hàng thuộc nhóm nợ xấu cấp 3 trở lên, tức là có các khoản nợ quá hạn trên 90 ngày thì sẽ không đủ uy tín để được duyệt các khoản vay tín chấp. Số lượng các khoản nợ mà khách hàng đang có cũng là yếu tố đặc biệt quan trọng khi duyệt vay. Nếu người vay cùng lúc có nhiều khoản nợ ở các ngân hàng, công ty tài chính khác nhau thì khả năng được duyệt vay cũng giảm đi đáng kể. Ngay cả khi khách hàng không khai báo những khoản nợ khác trong hồ sơ thì các tín dụng cũng có thể tra ra các khoản nợ đó trên hệ thống Thông tin Tín dụng Quốc gia. Lứa tuổi cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến kết quả phê duyệt khoản vay. Nếu khách ở độ tuổi có thể lao động trong nhiều năm nữa thì khả năng được phê duyệt sẽ cao hơn. Cuối cùng là mục đích vay. Các khoản vay phục vụ mục tiêu sản xuất, kinh doanh sẽ có khả năng được phê duyệt cao hơn các khoản vay chỉ phục vụ mục đích tiêu dùng, mua sắm đơn thuần.
Nếu đáp ứng được các tiêu chí trên, ngân hàng hay công ty tài chính sẽ gọi điện, nhắn tin hoặc gửi email xác nhận khoản vay tới khách hàng. Khi đó, họ cũng sẽ gửi các thông tin chi tiết về lãi suất, thời gian vay và các yêu cầu liên quan khác. Thường thì khách hàng sẽ quan tâm nhất đến lãi suất, sau đó là thời gian vay. Về cơ bản, lãi suất các khoản vay tín chấp sẽ giao động từ khoảng 14% - 28%/năm, tuỳ từng gói vay và tuỳ từng ngân hàng. Riêng các công ty tài chính, do điều kiện phê duyệt khoản vay linh động hơn so với các ngân hàng nên mức lãi suất sẽ nhỉnh hơn, thông thường cũng khoảng 30%/năm, thậm chí có gói vay còn vọt lên đến 40%-45%/năm, tùy từng thời điểm. Còn thời gian vay, cao nhất thường là 5 năm, tương đương 60 tháng. Tuy nhiên, ngay cả khi hồ sơ được phê duyệt và các tổ chức tín dụng gửi mức lãi phí cụ thể thì khách hàng vẫn có quyền từ chối vay nếu thấy không hợp lý.
Trên đây là một số yêu cầu hồ sơ thủ tục cũng như tiêu chí để phê duyệt các khoản vay tín chấp của các ngân hàng, công ty tài chính nói chung. Người lao động khi cần vay tiền phải cân nhắc kỹ càng nhiều vấn đề, trong đó đặc biệt là lãi suất và thời gian phê duyệt khoản vay. Cũng còn những hình thức vay vốn khác nhanh chóng hơn và điều kiện vay đơn giản hơn mà mức lãi suất cũng chỉ tương đương các công ty tài chính. Đó là hình thức vay cầm cố tài sản, hay còn gọi là cầm đồ. Hình thức vay này có thể đáp ứng nhu cầu vay vốn của khách hàng tức thời, chỉ trong 1-2 giờ đồng hồ nhưng khách hàng cũng cần phải lựa chọn kỹ càng các cửa hàng cầm đồ có uy tín. Tốt nhất là nên cân nhắc các chuỗi cầm đồ hợp pháp, có sự kiểm soát của nhà nước như chuỗi cầm đồ F88 để tránh việc “tiền mất mà tật mang”.